In dit artikel gaan we in op wat AC versus DC bidirectioneel laden specifiek betekent voor Vlaanderen: hoe de regelgeving, infrastructuur, marktontwikkeling en factoren ervoor staan, wat de mogelijkheden zijn, en waar we naar toe gaan.
Regelgeving / goedkeuring / infrastructuur
- Vlaanderen erkent officieel dat bidirectioneel laden (“een elektrische wagen kan stroom niet alleen opnemen, maar ook teruggeven aan het net of huis”) mogelijk is, maar er zijn nog weinig wagens & laadpunten die dit daadwerkelijk doen.
- Producten (laadpalen) moeten gehomologeerd zijn bij Synergrid om injectie op het (distributie-)net te mogen doen.
- Afhankelijk van de grootte van de installatie is er melding aan Fluvius nodig of een voorafgaande netstudie.
- Er zijn (nog) geen bidirectionele laadpalen op het openbaar domein in Vlaanderen. Minister De Ridder meldt dat er nog geen operationele publieke laadpalen zijn voor bidirectioneel laden.
- Vlaanderen wil wel inzet op “slim laden” en bidirectioneel laden in de beleidsnota Mobiliteit & Openbare Werken, en onderzoekt wetgevende & praktische belemmeringen.
Acties / commerciële initiatieven
- Er zijn AC en DC laadpunten te koop of aangekondigd die bidirectionele functies ondersteunen (V2G ready) via private/particuliere oplossingen. Voorbeelden: Zaptec Go 2 (AC), Peblar Business, en DC-units via Sigenstor, etc.
Beperkingen & uitdagingen
- Slechts een klein aantal elektrische wagens ondersteunt vandaag bidirectioneel laden. Autofabrikanten zijn voorzichtig, o.a. vanwege garanties op accu’s, mogelijke degradatie, etc.
- Financiële / vergoedingsmodellen zijn nog grotendeels onduidelijk (hoe wordt teruggeleverde stroom vergoed? wie neemt welke kosten op zich?).
- Regulering & regelgeving: homologatie, veiligheidsnormen, meters die injectie correct meten, netimpact, etc., zijn nog in ontwikkeling of moeten verder uitgewerkt worden.
AC vs DC Bidirectioneel Laden in Vlaanderen: Wat zal het eerst doorbreken?
Gezien de huidige situatie zijn hier mijn inschattingen:
- AC bidirectioneel laden zal waarschijnlijk eerder breed beschikbaar zijn voor huistoepassingen (V2H), gekoppeld aan zonnepanelen en opslag thuis. Reden: lagere instapkosten, eenvoudiger hardware, minder ingrijpende netvereisten, al moet wel de wagen geschikt zijn en de laadpaal/hardware (met homologatie) aanwezig.
- DC bidirectioneel laden zal wellicht later op grotere schaal komen, vooral voor toepassingen zoals publieke laadpunten, netondersteuning (V2G), snelladen plus teruglevering in piekuren. De grotere vermogens, complexere hardware en sterkere eisen maken dat DC-variant trager schalender wordt.
Voor- en Nadelen Specifiek voor Vlaanderen
AspectVoordelen voor VlaanderenNadelen / uitdagingen voor Vlaanderen
Kosten & investeringParticulieren met zonnepanelen kunnen hun investering beter valoriseren door opslag in auto + gebruik in huis bij piekuren. Private laadpunten kunnen een meerwaarde bieden. Mogelijkheid tot fiscale stimulansen / subsidies kan aantrekkelijk zijn.Kosten voor bidirectionele laadpalen zijn aanzienlijk hoger dan gewone AC-laadpunten. DC-palen zijn duurder. Verder kost homologatie / netstudie / verzekering / veiligheid extra.
Netbeheer & capaciteitBij slimme aansturing (EMS, tijdsflexibiliteit, dynamische tarieven) kan bidirectioneel laden helpen om vraagpieken te vermijden, netontlasting, inzet van hernieuwbare energie optimaliseren. Vlaanderen met Fluvius kan dit integreren in netwerkplanning.Er bestaat kans op congestie lokaal als veel laadpunten tegelijk bidirectioneel gaan werken. Kleine distributienetten hebben beperkte capaciteit. Netstudies & aanpassingen nodig.
Regelgeving / incentivesVlaanderen heeft al stappen gezet: beleidsnota’s beloven pilots, focus op slimme laadpleinen, onderzoek naar vergoedingsmodellen. Mogelijke fiscale stimulansen in de toekomst.Tot op heden geen volledig kader voor publieke laadpunten, geen systeem van vergoedingen voor wie stroom levert, onduidelijkheid over accugarantie, levensduur.
Toepassingen thuis / zakelijkVoor particuliere woningen met eigen parkeerplaats / oprit is thuistoepassing realistischer. Voor bedrijven / instellingen met grote verbruiken kan het interessant zijn om laadpunten met teruglevering te combineren met installaties zoals PV, opslag.Niet alle gebouwen / woningen hebben infrastructuur (o.a. ruimte, aansluiting, digitale meter). Voor bedrijven kunnen hoge piekvermogens extra kosten met zich meebrengen.
Accu-levensduur / technisch functionerenLager vermogen (AC) betekent minder stress op de batterij per cyclus. Ook kan slimme regeling de belasting beperken.Frequent laden én ontladen kan leiden tot snellere degradatie; fabrikanten zijn voorzichtig. Als DC gebruikt wordt, is de belasting vaak hoger, koeling, veiligheid, hitte zijn belangrijker.
Hieronder de voor- en nadelen, met Vlaamse context:
| Aspect | Voordelen voor Vlaanderen | Nadelen / uitdagingen voor Vlaanderen |
|---|---|---|
| Kosten & investering | Particulieren met zonnepanelen kunnen hun investering beter valoriseren door opslag in auto + gebruik in huis bij piekuren. Private laadpunten kunnen een meerwaarde bieden. Mogelijkheid tot fiscale stimulansen / subsidies kan aantrekkelijk zijn. | Kosten voor bidirectionele laadpalen zijn aanzienlijk hoger dan gewone AC-laadpunten. DC-palen zijn duurder. Verder kost homologatie / netstudie / verzekering / veiligheid extra. |
| Netbeheer & capaciteit | Bij slimme aansturing (EMS, tijdsflexibiliteit, dynamische tarieven) kan bidirectioneel laden helpen om vraagpieken te vermijden, netontlasting, inzet van hernieuwbare energie optimaliseren. Vlaanderen met Fluvius kan dit integreren in netwerkplanning. | Er bestaat kans op congestie lokaal als veel laadpunten tegelijk bidirectioneel gaan werken. Kleine distributienetten hebben beperkte capaciteit. Netstudies & aanpassingen nodig. |
| Regelgeving / incentives | Vlaanderen heeft al stappen gezet: beleidsnota’s beloven pilots, focus op slimme laadpleinen, onderzoek naar vergoedingsmodellen. Mogelijke fiscale stimulansen in de toekomst. | Tot op heden geen volledig kader voor publieke laadpunten, geen systeem van vergoedingen voor wie stroom levert, onduidelijkheid over accugarantie, levensduur. |
| Toepassingen thuis / zakelijk | Voor particuliere woningen met eigen parkeerplaats / oprit is thuistoepassing realistischer. Voor bedrijven / instellingen met grote verbruiken kan het interessant zijn om laadpunten met teruglevering te combineren met installaties zoals PV, opslag. | Niet alle gebouwen / woningen hebben infrastructuur (o.a. ruimte, aansluiting, digitale meter). Voor bedrijven kunnen hoge piekvermogens extra kosten met zich meebrengen. |
| Accu-levensduur / technisch functioneren | Lager vermogen (AC) betekent minder stress op de batterij per cyclus. Ook kan slimme regeling de belasting beperken. | Frequent laden én ontladen kan leiden tot snellere degradatie; fabrikanten zijn voorzichtig. Als DC gebruikt wordt, is de belasting vaak hoger, koeling, veiligheid, hitte zijn belangrijker. |
Voorbeelden & Merken in Vlaanderen
Hoewel er nog niet veel auto’s zijn die actief bidirectioneel laden (AC of DC) ondersteunen, hier zijn voorbeelden van wat wel bekend is / aangekondigd:
- De Nissan Leaf is één van de vroegere wagens die in pilootprojecten gebruikt is voor bidirectioneel laden.
- Laadpaalfabrikanten zoals Zaptec, Peblar Business, en bedrijven zoals Sigenstor bieden of ontwikkelen laadpunten (AC of DC) met V2G-/bidirectionele mogelijkheden.
- Watt’s Next & hun productlijn “eerow” zijn bezig met slimme systemen die laadpunten, PV-installaties, batterijsystemen koppelen, met als doel bidirectioneel laden praktisch te maken voor thuis.
Conclusie & Aanbevelingen voor Vlaanderen
- Bidirectioneel laden is technisch mogelijk, er zijn commerciële initiatieven, maar de doorbraak is nog beperkt. AC-variant heeft meer kans om eerst gemeengoed te worden in huiselijke settings. DC-variant zal belangrijk worden voor grotere publieke / zakelijke toepassingen.
- Vooruitstrevende eigenaars met zonnepanelen en thuisinfrastructuur kunnen nu al overwegen te investeren in V2G-ready auto + laadpunt, mits de benodigde homologaties en netvoorwaarden in orde zijn.
- De regering en netbeheerder (Fluvius) zouden baat hebben bij duidelijke vergoedingsmodellen, stimulansen, standaardisatie, en versnelling van homologatie van producten.
- Voor auto-merken: wie eenmaal met V2G optioneel of standaard uitrust, kan voordeel halen in Vlaanderen gezien de groeiende aandacht voor elektrificatie, duurzaamheid en energiebeheer.
